«καλύτερα ας μη μιλήσω»: πόσο κακό κάνουμε στον οργανισμό μας καταπιέζοντας τα συναισθήματά μας; | Πηνελόπη Μελίδου

Πόσες φορές έφτασες στο αμην και είπες «καλύτερα ας μη μιλήσω»; Κράτησες μέσα σου το θυμό, την οργή, την στενοχώρια; Είπες «έχω καταπιεί άλλα κι άλλα, ας καταπιώ κι αυτό». Είμαι σίγουρη πολλές. Όπως όλοι μας. Όλοι μας το έχουμε κάνει αυτό «για να μην χαλάσουμε τις καρδιές μας», «για να μην στενοχωρεθούμε», «για να μην στενοχωρέσουμε τον άλλον». Και που καταλήγουμε; να μην μπορούμε να κοιμηθούμε, να φάμε, να λειτουργήσουμε επειδή τελικά στενοχωρεθήκαμε εμείς για όλους. Φορτώνουμε τον εαυτό μας με καταπιεσμένα συναισθήματα και σκέψεις. Δεν τα αφήνουμε να βγούνε στην επιφάνεια. Τα στριμώχνουμε όλα μαζί, μπας και χωρέσουν. Αυτά όμως προσπαθούν να βγουν με κάθε τρόπο. Και να σου πω κάτι; βγαίνουν, δεν κάθονται εκεί πίσω που με τόση προσπάθεια προσπαθούμε να τα βάλουμε. Άλλες φορές βγαίνουν με φανερό τρόπο. Μπορούμε να το δούμε και να το καταλάβουμε. Άλλες φορές όμως βγαίνουν με ύπουλο, υποχθόνιο τρόπο, που ούτε μας πάει το μυαλό. Τι εννοώ;

Τα συναισθήματά μας όταν δεν τα εκφράζουμε, σημαίνει ότι τα καταπιέζουμε. Προσποιούμαστε ότι όλα είναι μια χαρά αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι. Μας ρωτάει κάποιος γιατί είμαστε στενοχωρημένοι (γιατί το προδίδει το σώμα μας, η φωνή μας, το πρόσωπο μας) και εμείς λέμε ότι δεν έχουμε κάτι και ότι θα περάσει. Δυστυχώς όμως δεν περνάει έτσι απλά από μόνο του. Απλώς πηγαίνει πίσω μαζί με όλα τα υπόλοιπα που έχουμε καταχωνιάσει. Και κάποια στιγμή βγαίνει. Αν βγει φανερά θα το καταλάβεις. Μπορεί να βγει με κλάμα σε άσχετες στιγμές. Μπορεί να βγει με έντονο θυμό εκεί που δεν το περιμένεις. Αν βγει κάπως έτσι θα το καταλάβεις και θα πεις «όπα γιατί συμβαίνει αυτό;». Μπορεί να το καταλάβουν και οι γύρω σου και να σου το πουν ώστε να κάνεις κάτι γι αυτό. Το μεγάλο θέμα, όμως, είναι όταν δεν βγαίνουν με τόσο ξεκάθαρο τρόπο αλλά με ύπουλο. Με τρόπο που ούτε σου πάει το μυαλό ότι μπορεί να είναι εξαιτίας της καταπίεσης των συναισθημάτων σου. Και θα σου δώσω ευθύς αμέσως παραδείγματα:

• Μπορεί ξαφνικά να νιώθεις πολύ έντονη κόπωση. Να μην έχεις την ίδια όρεξη να κάνεις πράγματα και να νιώθεις κουρασμένος/η και εξουθενωμένος/η.
• Μπορεί να εμφανίζονται ξαφνικοί πόνοι στο σώμα σου που δεν προέρχονται από κάποιο χτύπημα και δεν έχουν οργανική βάση.
• Μπορεί να μην μπορείς να συγκεντρωθείς και να αποσπάται η προσοχή σου πολύ εύκολα.
• Μπορεί να αρρωσταίνεις συχνά εκεί που αρρώσταινες σπάνια.
• Μπορεί να κάνεις για αρκετό καιρό ανήσυχο ύπνο.
• Μπορεί να ξεχνάς πιο εύκολα.
• Μπορεί να έχεις πολύ περισσότερες εντάσεις με το/η σύντροφό σου.
• Μπορεί ξαφνικά να μη σου αρέσει τίποτα σε εσένα, στο σώμα σου, στην εικόνα σου.
• Μπορεί να βιώνεις έντονες ενοχές και να κατηγορείς τον εαυτό σου για ό,τι συμβαίνει.
• Μπορεί να μην μπορείς να χάσεις κιλά παρόλο που κάνεις προσπάθεια (πας σε διατροφολόγο και σε γυμναστήριο).
• Μπορεί να αναπτύσσεις ξαφνικά φοβίες (π.χ. να οδηγήσεις, το σκοτάδι, να μένεις μόνος/η στο σπίτι κ.α.).

Όλα αυτά όσο παράξενο και αν σου φαίνεται είναι αποτέλεσμα καταπιεσμένων συναισθημάτων. Τα συναισθήματα που καταπιέζεις προσπαθούν να βρουν κάθε είδους τρόπο να βγουν προς τα έξω. Όσο τα καταπιέζεις τόσο πιο βίαια θα εξωτερικευθούν αργότερα και πολλές φορές με μη αναστρέψιμα αποτελέσματα όπως απειλητικές για τη ζωή ασθένειες σαν τον καρκίνο, αυτοάνοσα κ.α.

Τι μπορώ να κάνω προκειμένου να μην καταπιέζω τόσο τα συναισθήματά μου;

Θα σου προτείνω δυο τρόπους με τους οποίους μπορείς να εξωτερικεύεις τα συναισθήματά σου:

1. Συναισθηματική αποκάλυψη
2. Εκφραστική γραφή

 

1 Συναισθηματική αποκάλυψη

Η συναισθηματική αποκάλυψη αποτελεί μια πολύ αποτελεσματική μέθοδο που συνήθως χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του στρες, το οποίο συχνά είναι αποτέλεσμα καταπιεσμένων συναισθημάτων. Ορίζεται ως

«… μια πράξη ελέυθερης έκφρασης ή εκμυστήρευσης συναισθηματικών εμπειριών σε άλλους»

Η συναισθηματική αποκάλυψη επιτυγχάνεται με το να επικοινωνείς αυτά που νιώθεις σε κάποιο πρόσωπο που του έχεις εμπιστοσύνη. Μπορεί αυτό το πρόσωπο να είναι ο/η σύντροφός σου, οι φίλοι σου, άτομα της οικογένειάς σου κ.α. Αν, ωστόσο, νιώθεις πως κανένας από το περιβάλλον σου δεν μπορεί να σε καταλάβει και νιώθεις πως ανοίγοντας την καρδιά σου και τα συναισθήματά σου σε αυτούς, αυτοί με τη σειρά τους θα σε κρίνουν και δεν θα σε καταλάβουν τότε μπορείς να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις ότι το πρόσωπο στο οποίο θα απευθυνθείς, είτε είναι επαγγελματίας είτε όχι, βρίσκεται εκεί όχι για να σε κρίνει ή να σου πει αν νιώθεις σωστά ή λάθος αλλά απλώς για να σε ακούσει και να σε αφήσει να βγάλεις οτιδήποτε σε στενοχωρεθεί και επιβαρύνει.

Τι οφέλη μπορεί να μου προσφέρει η συναισθηματική αποκάλυψη;

Τα οφέλη της συναισθηματικής αποκάλυψης είτε αυτή είναι προφορική είτε γραπτή (βλ. εκφραστική γραφή παρακάτω) είναι πολλά τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που επικοινωνούν τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις εμπειρίες τους:

-        Μπορούν πιο εύκολα να ξεπεράσουν ένα τραυματικό γεγονός (θάνατος, βιασμός, κακοποίηση κ.α.)

-        Επιτυγχάνουν συναισθηματική αποδέσμευση και συνεχίζουν αποτελεσματικότερα τη ζωή τους

-        Παρουσιάζουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση

-        Χαμηλότερα επίπεδα αγωγιμότητας στο δέρμα τους

-        Παραπονιούνται σε μικρότερο βαθμό για σωματικά συμπτώματα

-        Μειώνονται οι ιατρικές επισκέψεις

-        Μειώνεται ο αριθμός απουσιών από την εργασία

-        Έχουν καλύτερο ανοσοποιητικό σύστημα

 

2 εκφραστική γραφή

Σε κάποιους ανθρώπους φαντάζει αρκετά δύσκολο η προφορική έκφραση συναισθημάτων. Δυσκολεύονται να μιλήσουν σε κάποιον άλλον άνθρωπο για το πώς νιώθουν και τι ακριβώς βιώνουν. Εκτός από την προφορική συναισθηματική αποκάλυψη, λοιπόν, υπάρχει και η γραπτή η οποία ονομάζεται «εκφραστική γραφή».

Η εκφραστική γραφή εκλαμβάνεται ως μια διεργασία απόδοσης νοήματος, καθώς η καταγραφή των συναισθημάτων μπορεί να επιφέρει διάφορες γνωστικές αλλαγές. Έτσι λοιπόν, μπορείς να πάρεις ένα μικρό τετραδιάκι και να ξεκινήσεις να γράφεις εκεί ότιδήποτε αισθάνεσαι, σκέφτεσαι, σε προβληματίζει. Και μόνο που θα τα γράψεις και θα τα βγάλεις από μέσα σου θα δεις ότι θα σε βοηθήσει. Μπορεί στην αρχή να νιώθεις περίεργα, να μην ξέρεις πώς να ξεκινήσεις. Από πού ακριβώς; μπορεί να αναρωτιέσαι τι ακριβώς πρέπει να γράψεις; Αν πρέπει να ξεκινήσεις από το τώρα ή αν πρέπει να γράψεις και για παλιά; Είναι πολύ σύνηθες οι άνθρωποι που αποφασίζουν ότι θέλουν να γράψουν στην αρχή να μπερδεύονται και να μην ξέρουν πώς να ξεκινήσουν. Αν αντιμετωπίζεις και εσύ τέτοιες δυσκολίες καλό είναι να απευθυνθείς σε κάποιον/α ειδικό ψυχικής υγείας για να σου δώσει κάποιες κατευθυντήριες ανάλογα με τα ζητήματα που σε απασχολούν αλλά και να σου κάνει και κάποιες ερωτήσεις που θα διευκολύνουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου να βγουν προς τα έξω.

Τι οφέλη μπορεί να μου προσφέρει η εκφραστική γραφή;

Η εκφραστική γραφή παρότι είναι εξαιτερικά υποτιμημένη, επιφέρει θεαματικά αποτελέσματα και σε αρκετά σύντομο χρονικά διάστημα. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται πως οι άνθρωποι που πιάνουν το μολυβάκι τους με το τετραδιάκι τους και ξεκινάν το γράψιμο:

-        Μειώνουν σημαντικά την επίδραση του στρες

-        Έχουν ενισχυμένη ανθεκτικότητα

-        Έχουν καλύτερη σωματική υγεία

-        Έχουν καλύτερη συναισθηματική λειτουργία

-        Έχουν βελτιωμένη ποιότητα ύπνου

-        Έχουν καλύτερη εργαζόμενη μνήμη

-        Έχουν μειωμένες έντονες σκέψεις

-        Έχουν καλύτερη σχέση με τους/ις συντρόφους τους

-        Είναι πιο πιθανό να τα ξαναβρούν με τους/ις συντρόφους τους μετά από έναν έντονο καυγά

-        Ξεπερνούν πιο εύκολα την απιστία

-        Βιώνουν χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης και θυμού

-        Έχουν μειομένα επίπεδα πόνου

-        Καταναλώνουν λιγότερα φάρμακα

-        Έχουν καλύτερη εικόνα εαυτού

 

Νομίζω τα οφέλη που μπορείς να αποκομίσεις είτε από την προφορική είτε από την γραπτή συναισθηματική αποκάλυψη δεν είναι λίγα. Μπορεί να σου πάρει λίγο χρόνο μέχρι να προσαρμοστείς αλλά πίστεψέ με θα χαρίσεις υγεία στον εαυτό σου. Η καταπίεση των όσων αισθάνεσαι μόνο κακό μπορεί να σου κάνει και τίποτα άλλο. Μην περιμένεις μέχρι να γίνει κάτι σοβαρό για να κάνεις την κίνηση να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Αξίζεις το καλύτερο και μην το καθυστερείς.

Σε ευχαριστώ πολύ που διάβασες το άρθρο μου… δεν το θεωρώ καθόλου αυτονόητο <3

Σε προσκαλώ, επίσης, να κάνεις εγγραφή στο νέο κανάλι μου στο youtube όπου θα ανεβαίνουν βιντεάκια όπου θα αναλύω μέσω video διάφορα ζητήματα που μας απασχολούν στην καθημερινότητά μας. Και πλέον έχουμε και υπότιτλους στα video για να μπορούν να μαθαίνουν χρήσιμες πληροφορίες και οι άνθρωποι με προβλήματα ακοής, αλλά και οι μητέρες που πρέπει να κοιμήσουν το μωράκι τους και δεν μπορούν να έχουν στο τέρμα το video, οι εργαζόμενοι που μπορεί να έχουν ένα μικρό διάλλειμα στη δουλειά τους και πολλοί άλλοι. Σου αφήνω από κάτω τη διεύθυνση και αν θέλεις κάνε μια εγγραφή!

Youtube channel: https://www.youtube.com/channel/UCMJCA2gqiVGUxNNv3GERutA?&ab_channel=PinelopiMelidou

Σε ευχαριστώ πολύ και σε φιλώ,

Πηνελόπη

 

Βιβλιογραφία:

Lepore, S. J., Fernandez-Berrocal, P., Ragan, J., & Ramos, N. (2004). It’s not that bad: Social challenges to emotional disclosure enhance adjustment to stress. Anxiety, Stress & Coping, 17(4), 341–361.

Lepore, S. J., & Greenberg, M. A. (2002). Mending broken hearts: Effects of expressive writing on mood, cognitive processing, social adjustment and health following a relationship breakup. Psychology and Health, 17(5), 547–560.

Räikkönen, K., Matthews, K. A., Flory, J. D., Owens, J. F., & Gump, B. B. (1999). Effects of optimism, pessimism, and trait anxiety on ambulatory blood pressure and mood during everyday life. Journal of Personality and Social Psychology, 76(1), 104.

Sexton, J. D., Pennebaker, J. W., Holzmueller, C. G., Wu, A. W., Berenholtz, S. M., Swoboda, S. M., & Sexton, J. B. (2009). Care for the caregiver: benefits of expressive writing for nurses in the United States. Progress in Palliative Care, 17(6), 307–312.

Slatcher, R. B., & Pennebaker, J. W. (2006). How do I love thee? Let me count the words: The social effects of expressive writing. Psychological Science, 17(8), 660–664.

Smyth, J. M., Stone, A. A., Hurewitz, A., & Kaell, A. (1999). Effects of writing about stressful experiences on symptom reduction in patients with asthma or rheumatoid arthritis: A randomized trial. Jama, 281(14), 1304–1309.